رابطه تغذیه با زردی نوزاد موضوع مهمی است که در بحث زردی و درمان آن پیش می آید. به صورت کلی تغذیه مبحث مهمی در دوران بارداری و دوران شیرخوارگی نوزاد است که می تواند روی مسائل بسیار مهمی تاثیرگذار باشد. پیش از آنها ارتباط تغذیه مادر در دوران بارداری با زردی نوزاد مورد مطالعه قرار گرفته است و مشخص شده است که استفاده از غذاهای گرم و سرد تاثیر چندانی بر زردی گرفتن یا نگرفتن نوزاد ندارد.
زردی بیش از ۶۰ درصد از نوزادان سالم و رسیده را درگیر می کند و این مسئله ربطی به تغذیه مادر در بارداری و پس از زایمان ندارد. اگر چه با مصرف کردن یا نکردن برخی از مواد می توان از زردی جلوگیری کرده و یا از گسترش آن پیشگیری نمود اما این مسئله نیز کاملا نسبی است و نمی توان گفت با مصرف غذای خاصی فرزد شما زردی می گیرد و با مصرف غذای خاصی زردی نوزاد از بین می رود. نوزادان نارس بیش از نوزادان طبیعی به زردی مبتلا می شوند.
اطلاعاتی در مورد زردی
علت زردی هم کاملا مشخص است و آن تولید ماده بیلی روبین به مقدار زیاد ناشی از تخریب گلبول های قرمز خون است که عدم دفع بیلی روبین از بدن باعث تجمع آن زیر پوست شده و باعث زرد شدن رنگ پوست بدن می شود. از آنجا که بیلی روبین به سادگی می تواند از سد مغزی – خونی بگذرد بنابراین به سادگی باعث می شود تا سلول های مغزی مورد آسیب واقع شوند و نوزاد در آینده با عقب ماندگی های ذهنی و معلولیت های حرکتی و ناشنوایی مواجه شوند. از این رو درمان به موقع و مناسب زردی از اهمیت زیادی برخوردار است.
رابطه تغذیه با زردی نوزاد
اگر چه رابطه تغذیه با زردی نوزاد به صورت قطعی رد نشده است اما می توان گفت که خوردن غذاهای مختلف نمی تواند عامل ایجاد کننده زردی در نوزاد باشد اما نوع تغذیه در بارداری در سلامت و رشد نوزاد اهمیت زیادی دارد و مادران باردار در این مرحله از زندگی خود و نوزادشان باید مراقب تغذیه خود باشند. در دوران بارداری به دلیل حساس بودن وضعیت مادر یک سری باید ها و نباید ها در نوع تغذیه وجود دارد که لازم است مادر باردار از این باید ها و نباید ها پیروی نماید زیرا نوع تغذیه مادر در این دوران هم بر روی سلامت خود و هم سلامت نوزاد موثر است.
چاقی در دوران بارداری
چاقی یکی از مسائل مهم در بارداری است. خوردن غذاهای با ارزش غذایی کم و چاق کننده و به اصطلاح هله هوله یکی از معضلات در بارداری است خوردن این مواد باعث چاق شدن مادران می شود و خطر فشار خون در بارداری و توزاد نارس را افزایش می دهد. نوزاد نارس نیز یکی از مستعد ترین گزینه ها در ابتلا به زردی نوزاد است.
نوزادانی که از مادران چاق متولد می شوند نیز اغلب در معرض بیماری های:
- دیابت
- افزایش فشار خون
- افزایش کلسترول
قرار دارند.
کافئین ممنوع
مصرف نوشیدنی های کافئین دار در دوران بارداری مورد مهمی است که باید به آن توجه زیادی شود.
نوشیدنی های گازدار و کافئین دار مثل:
- قهوه
- چای
- نوشابه
و … در این دوران باید به حداقل برسد.
و یا به طور کامل قطع شود.
زیرا کافئین زیادی روی رشد جنین اثر منفی دارد
و زنان بارداری که روزی یک فنجان قهوه مصرف می کنند در معرض خطر به دنیا آوردن نوزاد کم وزن قرار می گیرند.
زیرا کافئین می تواند از رشد جنین و نوزاد جلوگیری نماید و آن را با کاهش روبرو کند.
به این علت است که نوشیدنی های کافئین دار در دوران بارداری بهتر است به حداقل برسد و از میزان مصرف آن در طول روز کاسته شود. نوزاد کم وزن می تواند خطر ابتلا به زردی را افزایش دهد.
از این رو رابطه تغذیه با زردی نوزاد می تواند به صورت غیر مستقیم معنادار باشد.
باید ها و نبایدهای بارداری
مصرف مواد قندی از دیگر مواردی است که در دوران بارداری باید در مورد آنها احتیاط زیادی به خرج داد.
مصرف غذاهای دریایی به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی از جیوه هستند توصیه نمی شوند. ماهی تن و ماهی دودی از این دست غذاها هستند و مصرف آنها باید به شدت محدود شود. شیر غیر پاستوریزه می تواند نوعی باکتری در خود داشته باشد که به سادگی از جفت عبور می کند و باعث بروز مسمومیت و عفونت خونی در جنین می شود. به این دلیل مادران باید حتما از شیر پاستوریزه میل نمایند. زیرا همین مسئله می تواند در بروز زردی در نوزاد موثر باشد زیرا یکی از عوامل ایجاد کننده زردی در نوزاد انواع عفونت ها می باشد. از این رو نوع رابطه تغذیه با زردی نوزاد در این مورد بسیار مهم است.
از دیگر موارد مهم در رابطه تغذیه با زردی این است که همه غذاها به خوبی پخته شوند.
و بخار که نشان دهنده پخت غذا می باشد از آن بلند شود
مصرف ویتامین A در بارداری
یکی دیگر از ممنوعیت های دوران بارداری مصرف میزان زیادی از ویتامین A است
زیرا این ویتامین برای جنین در حال رشد در سه ماهه ی اول بارداری مُضر است. در نتیجه اگر می خواهید برای تغذیه در دوران بارداری خود برنامه ریزی نمایید باید از مصرف غذاهایی که مقادیر بالایی از ویتامین A دارند مثل جگر، روغن کبد حیوانات و سایر امعاء و احشاء حیوانات پرهیز نمایند. مغز حیوانات نیز باید در دوران بارداری از مصرف آن پرهیز شود زیرا که مغز حیوان حاوی مقادیر زیادی از باکتری های مضر مثل لیستریا می باشد که عامل ایجاد کننده بیماری لیستریوز می باشد.
روغن هایی که از کبد حیوانات تهیه می شود و سایر امعاء و احشاء حیوانات پرهیز کنند.
از همه ی انواع مغزهای حیوانات در دوران بارداری باید پرهیز شود چرا که این مواد ممکن است حاوی باکتری های مُضری چون لیستریا باشد که عامل ابتلا به بیماری لیستریوز است. لیستریوز در مادران دارای علائمی شبیه به آنفولانزا می باشد اما در جنین در حال رشد تاثیرات زیادی دارد و می تواند منجر به سقط جنین , مرده زایی یا بیماری های شدید در نوزاد شود. مصرف مغز ها از ممنوعیت ها در رابطه تغذیه با زردی نوزاد می باشد.
توکسوپلاسموز و سالمونلا
غذاهای خام و نپخته و نیم پز از مسائل مهم در رابطه تغذیه با زردی نوزاد و سایر بیماری های جنین می باشد. بیماری نادری به نام توکسوپلاسموزیس توسط نوعی انگل که در گوشت خام وجود دارد ایجاد می شود. این بیماری می تواند برای جنین مُضر باشد و باعث نابینایی و مشکلات ذهنی و عقب افتادگی در جنین گردد از این رو لازم است که در بارداری از مصرف گوشت های خام, نیم پز و نپخته پرهیز شود.
توکسوپلاسموز ممکن است در مدفوع گربه وجود داشته باشد بنابراین زنان بارداری که از حیوانات خانگی به ویژه گربه نگهداری می کنند توصیه می شود در زمان تمیز کردن جای حیوان از دستکش استفاده نمایند. مادر باردار باید از خوردن شیر غیر پاستوریزه اعم از شیر گاو، بُز و شیر شتر خودداری کند، شیر بُز هم می تواند عاملی برای افزایش خطر توکسوپلاسموز باشد.
گوشت و مرغ نیز باید کاملا پخته شوند تا بتوانند خطر سالمونلا را به میزان زیادی کاهش دهند.
از مصرف تخم مرغ عسلی یا خام یا غذاهایی که حاوی تخم مرغ نیم پز یا خام هستند مثل سُس مایونز خانگی و بستنی های غیر پاستوریزه در دوران بارداری به این علت که حاوی باکتری سالمونلا می باشد و می تواند سبب مسمومیت غذایی شود باید پرهیز کرد.
بادام زمینی و رابطه تغذیه با زردی نوزاد
از دیگر موارد مهم در رابطه تغذیه با زردی نوزاد و سایر بیماری ها بادام زمینی است.
اگر اعضای خانواده مادر باردار یا خودش نسبت به بادام زمینی حساسیت دارند و یا سابقه وجود حساسیت نسبت به بادام زمینی در خانواده وجود دارد همچنین وجود
- تب یونجه
- آسم
- اگزما
- و سایر آلرژی ها
در خانواده مادر باردار می تواند عامل مهمی در عدم مصرف بادام زمینی باشد. برای اینکه جنین در حال رشد حساسیت کمتری نسبت به بادام زمینی داشته باشد بهتر است مادر در دوران بارداری و شیردهی از مصرف بادام زمینی و محصولات حاوی بادام زمینی پرهیز نماید.
رابطه مصرف الکل با زردی نوزاد
رابطه تغذیه با زردی نوزاد یکی از مسائل مهم در دوران بارداری است
با در پیش گرفتن احتیاط های لازم می توان از مشکلاتی که برای جنین و نوزاد پس از تولد ممکن است رخ دهد جلوگیری نمود و احتمال بروز زردی را کاهش داد اما یکی از مسائل مهم در رابطه تغذیه با زردی نوزاد مصرف الکل و مواد مخدر است. مادران در دوران بارداری باید به طور کامل از مصرف الکل و مواد مخدر به ویژه در ابتدای دوران بارداری پرهیز نمایند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد رابطه تغذیه با زردی نوزاد و سایر مشکلات نوزاد با پزشک خود مشورت نمایید.
درمان زردی از مواردی است که باید بر اساس روشهای اصولی مثل فتوتراپی و دستگاه زردی نوزاد انجام شود.
